juli 16, 2022

Vorige blog gingen we uitvoerig in op een aantal vitale klieren , o.m. de hypofyse, de hypothalamus, de schildklier en de bij-schildklier.

Ze scheiden allen hormonen af, die bepaalde organen moeten prikkelen. Soms zijn deze organen zelf een klier,  waardoor een uiterst complex aanstuursysteem ontstaat.

Hun werkingsgebied is ook zeer ruim : de groei, het vederkleed (o.a. kleur), de rui, het migratie instinct gebaseerd op oriëntatie , de sexuele driften, de territoriumdrang als mannelijke impulsen tegenover het broedinstinct de nestbouw, de kropmelkproductie , als typisch vrouwelijke impulsen.

Om dit boeiende thema af te sluiten moeten we volledigheidshalve nog de bijnier belichten ….

 

Er bestaat een willekeurig zenuwstelsel dat zorgt voor “de manuele bediening” van  de spieren (vliegen,eten, etc…) en  een autonoom zenuwstelsel dat zichzelf bestuurt , dus “een  auto piloot”. (hartritme, bloeddruk etc…)
 Dit laatste autonome zenuwstelsel bestaat uit twee luiken. 

Het eerste -de parasympathicus- slaat op alles wat te maken heeft met rusten en verteren (rest and digest). Het tweede.-de orthosympathicus- slaat op alles wat te maken heeft met vluchten of vechten.  (flight or fight). Een belangrijk onderdeel van dit laatste systeem is de bijnier. Ze is bijzonder klein en ligt boven op de nier. Ze kan overontwikkelen en geforceerd geraken  tgv van vb vitamine A-en B1 tekort, stress,  koude en te zware inspanningen. 

Deze bijnier bestaat uit op haar beurt uit twee gebieden. De buitenste schors en het binnenste merg .

• De  bijnierschors produceert cortison en aldosteron.

 Cortison:

Deze hormonen productie volgt een dag-nachtritme met een hoge productie cortison tijdens de nacht in het donker.

Merkwaardig genoeg heeft bijlichten geen effect op de cortison productie. Cortison zorgt voor het opvullen van  de vetdepots ( belangrijkste energiebron voor het vliegen ) en de aanmaak van rode bloedcellen die verantwoordelijk zijn voor het transport van het zuurstofrijk bloed naar de spieren. Het zorgt voor een gevoel van welzijn tot overmoed (goed humeur)  Jonge duiven die het in zelfs zeer lage dosissen toegediend krijgen lijken onvermoeibaar. 

Aldosteron

Het speelt een voorname rol in de waterhuishouding die niet alleen van vitaal belang is tijdens wedvluchten vooral in de hitte, maar ook bij platte mest.